Kolonoskopi, kalın bağırsak ve rektumun ucunda ışık kaynağı ve optik görüntüleme cihazı bulunan bir alet yardımıyla incelendiği yönteme denilir. Kalın bağırsaktaki kanser gibi önemli hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmaktadır. Kolonoskopi işlemi esnasında kalın bağırsakta bulunan polipler çıkarılabilir veya doku örneği alınıp laboratuvara gönderilebilir.
Kolon ve rektum kanserlerinin erken teşhisinde kolonoskopi taramasının çok önemli bir yeri vardır. Hiçbir şikâyet olmasa bile hastalıkların teşhisinde etkilidir. 50 yaştan sonra her 5 yılda bir kolonoskopi taraması yaptırmakta fayda vardır. Özellikle ailesinde kolon veya rektum kanseri hikâyesi olan kişiler için kolonoskopinin sıklığı değişebilir.
Bağırsak polibi yaşayan kişiler belirli aralıklarla kolonoskopi çektirmelidir. Poliplerin erken teşhisi, bağırsak kanserinden korunmanın ön önemli yollarındandır.
Kolonoskopi ayrıca;
İşlem öncesi hastaya sedatif ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Ardından kolonoskopi pantolonu giydirilir. Gerekli olması halinde solunum, tansiyon ve kalp atış hızını takip için elektrotlar takılır. Daha sonra anestezili veya anestezisiz kolonoskopi işlemine geçilir.
Hasta yan yatırılıp dizlerini göğsüne çektikten sonra kolonoskopi cihazı vasıtasıyla makattan kalın bağırsağa girilir. Daha sonra hava verilerek bağırsaklar şişirilerek bağırsakların iç yüzeyinin daha derinlemesine görünmesi sağlanır.
Yaklaşık 20-30 dakika süren bu işlem esnasında görülen polipler alınır, gerekli görülmesi halinde özel cihazlarla kalın bağırsaktan biyopsi örnekleri alınır. İşlem esnasında bütün görüntüler kaydedilir. Kolonoskopi sonrası ise hastanın 1-2 saat dinlenmesi gerekir.
Kolonoskopi işlemi öncesi bağırsakların boş ve temiz olması gerekir. Böylece bağırsaklarda bulunan lezyon veya poliplerin kolonoskopide gözden kaçması önlenmiş olur. Bunun için kolonoskopiye hazırlık diyeti yapılmalıdır. Kolonoskopiden birkaç gün önce tam tahıllı gıdalar, kuru meyve, kabuklu veya çekirdekli meyveler, kuruyemiş, makarna, bezelye, kuru fasulye gibi gıdalar tüketilmemelidir.
Kolonoskopiden bir gün önce ise katı yiyecekler tüketilmemelidir. Bunun yerine ise meyve suyu, su, çay ve 1-2 defa yoğurt tüketilebilir. Kolonskopiden önceki gece yarısından sonra kesinlikle hiçbir şey yiyip içilmemelidir. Bir gece önce de doktorun bağırsağın temizlenmesi için tavsiye ettiği ilaçlar kullanılmalıdır.
Kolonoskopi işlemi;
