Tiroid kanseri olasılığının tespit edilmesinde ince bir iğne ve bir enjektör yardımı ile tiroid bezinde bulunan nodülden örnek alınması işlemine denilmektedir. Nodül oluşumunda en önemli etkenlerden biri iyot eksikliğidir. Türkiye7de her 3-4 kişiden birinde tiroid nodülüne rastlanmaktadır.
Tiroid nodülleri kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Özellikle hamilelik döneminde yayılma eğilimi fazladır. Bunun yanında boyun radyasyon tedavisi (radyoterapi) gören kişilerde görülme riski daha fazladır.
Tiroid nodüllerinin büyük bir kısmı iyi huyludur. Küçük bir oranda olsa da kanserli nodüller de bulunur. Kanserli nodüllerin tedavisinde erken tanının ve tedavinin büyük önemi vardır.
İnce iğne aspirasyon biyopsisi başta baş-boyun hastalıklarının (tiroid nodülleri, lenf nodları, tükürük bezi kitleleri), akciğer nodülleri ve cilt altı nodüllerinin tanısında kullanılmaktadır.
İşlem öncesi ultrasonografi ile biyopsi alınacak bölge detaylı bir şekilde incelenir. Ardından biyopsi alınacak bölge mikrop kapmaması için antiseptik ile temizlenir. Bölge lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra çok ince uçlu enjektör iğnesi ile işleme başlanır. Ultrason rehberliğinde nodülün farklı bölgelerinden iğne ucu ve enjektör ile biyopsi alınır. Bu işlem birkaç kez tekrar edilir. İşlem esnasında hastanın öksürmemesi, konuşmaması ve yutkunmaması gerekir.
Nodülden alınan örnekler özel camlara püskürtülerek yayılır. Patolog özel boyaları ile örneği boyayıp yeterli olup olmadığına karar verir. Daha sonra bu örnekler mikroskop ile incelenir.
İnce iğne biyopsisi ayaktan hastalara uygulanır ve 15-30 dakika arasında sürmektedir.
Şüpheli kitle bulunan, doktorun önerdiği herkeste yapılabilmektedir. İşlem için herhangi bir yaş sınırlaması yoktur.
Bu işlemin hamilelerde hiçbir yan etkisi yoktur. Gebelikte güvenli bir şekilde kullanılarak biyopsi alınabilmektedir.
Yapılan araştırmalarda bu işlemin sadece %0.00012’sinde hücre ekimi olduğu tespit edilmiştir. Bu da çok nadiren kanserin yayılmasına neden olduğunu ortaya koyar. Dolayısıyla hastalar hiç çekinmeden ince iğne aspirasyon biyopsisi yaptırabilirler.
İnce iğne biyopsisi ile %85,7-%95,4 oranında doğru sonuçlar elde edilmektedir. Bazı durumlarda az hücre alınabilmesi, dokudaki ölü hücreler ve örneğe kan bulaşması gibi nedenlerden patolojik tanı koymak zorlaşabilir. Dokunun yetersiz alınması durumunda yeniden biyopsi alınması gerekir.